version 1.0 , 17:54 Feb 6/2025 +7
มีการใช้คำว่า strategy หรือภาษาไทยว่า ยุทธศาสตร์ กันเกร่อ สมัยนี้ แต่ถามว่าเข้าใจความหมายกันมากน้อยแค่ไหน ก็ไม่แน่ใจนะ บางทีมันไปปนๆเปๆกับคำอื่นๆ เช่นการวางแผน การอะไร มันเลยดูสับสนกันมากพอสมควร ดังนั้นคนที่พูดคำว่า strategy/ยุทธศาสตร์ คิดว่าส่วนใหญ่ไม่ค่อยเข้าใจจริงๆ ว่ามันคืออะไร
คำว่า ยุทธศาสตร์ ควรนิยามว่า คือ หลัก ในการเอาชนะสงคราม หรือปรับเป็นภาษาบริหารหน่อย ก็อาจว่า หลักในการทำการใหญ่ให้สำเร็จ
จะเห็นว่า ใช้คำว่า หลัก ไม่ใช่ แผน บางทีฝรั่งชอบใช้คำว่า tactic ถ้าแปลไทยก็อาจเป็น ลูกเล่น ลูกล่อลูกชน หรือเล่ห์กล อุบาย อะไรทำนองนั้น แต่ตรงนี้ขอใช้คำว่า หลัก ก็แล้วกัน
และใช้คำว่า การใหญ่ ตรงนี้ก็อยากบอกว่า การทำการใหญ่ต่างๆ หรืองานสำคัญ ๆ ย่อมต้องการยุทธศาสตร์ ทั้งนั้น จริงๆจะว่าไป คนที่มีหัวทางยุทธศาสตร์ เขาจะทำอะไรก็ตาม มักมีเทคนิค วิธีการ ลูกล่อลูกชน เสมอ และมันทำให้เขาทำอะไรก็สำเร็จ ไม่ 100% ก็มากล่ะ ไม่ใช่ทำแบบไม่รู้เรื่อง ไร้ทิศทาง หรือลองผิดลองถูกไปเรื่อยๆ แบบนั้น ทีนี้เราใช้คำว่า การใหญ่ เพื่อเน้นว่า งานสำคัญ ๆ ต้องมียุทธศาสตร์ที่ดี จึงสำเร็จได้
สรุปว่ายุทธศาสตร์คือหลักในการทำงานให้สำเร็จ จะเป็นงานเล็กงานใหญ่ ได้ทั้งนั้น โดยเฉพาะงานสำคัญ ๆ งานระดับองค์กร ประเทศ หรือระดับโลก ยิ่งต้องมียุทธศาสตร์ที่ดี
ยุทธศาสตร์นี้เดิมที เป็นเรื่องที่คุยกันในระดับเจ้า ผู้ครองนคร สมัยโบราณ เขาก็วางยุทธศาสตร์กัน ว่าจะตั้งเมืองที่ไหน จะยึดเมืองไหน จะเข้าร่วมกับเมืองไหน อะไรยังไง พวกนี้ จะว่าไปก็คล้ายเป็นเรื่องการเมือง แล้วก็คุยกันในแวดวงทหาร ที่ต้องวางยุทธศาสตร์การรบ จะจัดทัพอย่างไร เดินทัพไปทางไหน จังหวะเป็นอย่างไร ใช้อาวุธอะไร อะไรต่างๆ ซึ่งเป็นเรื่องละเอียดอ่อน
ในสมัยนี้ ที่โลกไม่ได้จ้องแต่จะรบกัน แต่หันมามุ่งสร้างความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ อะไรต่างๆ ยุทธศาสตร์จึงถูกนำไปใช้ในเรื่องอื่นๆ นอกเหนือจากการเมือง การปกครอง การทหาร เช่นเอามาใช้ในวงการธุรกิจ อย่างกว้างขวาง
ตัวอย่างว่าเราควรมียุทธศาสตร์ในเรื่องใดบ้าง เช่น
- การเมืองการปกครอง ประเทศ ว่าจะดูแลประเทศอย่างไร ให้ร่มเย็นเป็นสุข ปราศจากภัยรุกราน มีความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ อะไรต่างๆ
- การเจรจาเรื่องสำคัญ ๆ เช่นการค้าระหว่างประเทศ เจรจาสงบศึก การประสานฝ่ายต่างๆ ที่มีความหลากหลายทางความคิด และสถานการณ์ อะไรต่างๆ
- การตั้งธุรกิจใหม่ แล้วทำยังไงจะสามารถอยู่รอดท่ามกลางการแข่งขันที่สูงได้ แล้วเติบโตยั่งยืนต่อไป
ยกตัวอย่างประมาณนี้ก่อน เรื่องของยุทธศาสตร์ไม่มีรูปแบบที่แน่นอนว่าจะต้องทำอะไรบ้าง 12345 อะไรก่อน อะไรหลัง แต่ว่าจะต้องประมวลภาพ หรือสถาณการณ์ทั้งหมด แล้วใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ทั้งหมด ประกอบกัน ในจังหวะที่เหมาะสม แล้วก็ส่งผลให้งานนั้นๆ สำเร็จได้ ข้อแตกต่างระหว่างยุทธศาตร์กับแผน ก็คือ แผนมันเป็นอะไรที่ตรงไปตรงมา ว่าเราทำจะทำ 12345 ใช้ทรัพยากรอะไรบ้าง งบฯเท่าไหร่ ช่วงเวลาไหนทำอะไร อะไรแบบนี้ คือมันตรงๆ แต่ยุทธศาสตร์นี่ ลองนึกภาพว่า ทีมฟุตบอลต้องมียุทธศาสตร์ในการเอาชนะ อย่างไร จะเห็นว่า เกมการเล่น ไม่แน่นอน คู่แข่งรายนี้เขากำลังเล่นแบบนี้ เราจะเล่นอย่างไร คือมันมี dynamic ความไม่แน่นอน ของสถานการณ์ สถานการณ์อาจเปลี่ยนได้ตลอดเวลา แบบนี้ ดังนั้น หากเรามียุทธศาสตร์ที่ดี เราจะเอาชนะคู่แข่งได้อย่างไร ยุทธศาสตร์ก็อาจปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์จริง ที่กำลังเกิดขึ้นเฉพาะหน้า นี่คือสิ่งที่ต่างกัน
จะขอจบตอนที่ 1 ไว้เท่านี้ก่อน แล้วค่อยต่อในตอน 2